Wat doe je met een overschot aan energie? (veehouderbedrijf)

Omschrijving

Voor het mengen van het voer wordt een voermengwagen gebruikt, traditioneel aangedreven met diesel. Een alternatief hiervoor is een volledig elektrisch aangedreven voermengwagen. Hiermee wordt er minder brandstof verbruikt en kan de geproduceerde energie worden opgeslagen in de accu’s van de elektrische voermengwagen om de energie in te zetten wanneer nodig.

Aanschaf en kosten

Elektrische voermengwagen 

• Vervangingswaarde: €60.000 – €70.000
• Jaarkosten: €9.000 – €10.500

 

Bovenstaande wagen vervangt het diesel gebruik van 10 liter diesel per ton voer. Per dag wordt op een bedrijf met 107 melkkoeien, 37 stuks pinken en 39 stuks kalveren in de stalperiode 11 liter diesel verbruikt door de voermengwagen en tijdens de weideperiode 9 liter. Per jaar zal er 3.740 liter diesel worden uitgespaard. Een vergelijkbare voermengwagen die door middel van een dieseltrekker wordt aangedreven zal ongeveer de helft aan aanschafkosten zijn; circa 35.000 euro. Tijdens het mengen zal de trekker ook nodig zijn. Afhankelijk van hoe de jaarkosten van de trekker worden toegerekend aan het voermengen kan elektrisch voeren leiden tot een financieel voordeel. Het voordeel van de elektrische mengmachine is dat er tijdens het mengen geen trekker voor hoeft te staan. Er zijn ook voermengwagens die daarnaast ook elektrisch kunnen rijden (rond de 100.000 euro), dan is er helemaal geen trekker meer nodig.

Vermogen

De voermengwagen heeft 82 kW aan vermogen van de elektromotor, met een piekvermogen van 125 kW. Met een draaitijd van ongeveer 1,5 tot 2 uur per dag leidt dat tot een verbruik van 123 tot 164 kWh. De voermengwagen kan uitgerust worden met 3 verschillende batterij groottes van 30, 50 of 70 kWh.

Toegevoegde waarde

Er zit een groot accupakket in een elektrische voermengwagen, hierin kan de in een piek opgewekte (groene) energie makkelijk opgeslagen worden en later ingezet worden. Daarnaast wordt er minder brandstof verbruikt en is het geluidsniveau lager. Voor sommige bedrijven kan het ook betekenen dat men met een trekker minder toe kan aangezien er geen aftakas nodig is, alleen een trekkend voertuig. Dat kan dus ook een e-shovel zijn.

Potentiele ontlasting elektriciteitsnetwerk

De accu’s van de voermengwagen kunnen tijdens het piekmoment worden gebruikt om de stroom in op te slaan. Een snellader van 11 kW kan de kleinste accu in 3 uur opladen en het grootste accupakket kan 6 uur lang 11 kW afnemen om de piek op te vangen. Die kan later tijdens het voermengen weer worden gebruikt. Op de lange termijn verwachten we dat snelladen richting de 125 kW kan gaan zeker als de gelijkstroom direct uit de zonnepanelen wordt ingezet. Het moment van voeren en opladen dienen wel goed op elkaar afgestemd te worden (mogelijk voeren in de ochtend en voeren in de middag na de piekuren). Of het gebruik van twee accupakketten is een mogelijkheid.

Inpasbaarheid op bedrijf

Een elektrische voermengwagen is direct inzetbaar op het bedrijf. Er moet wel een snellaadpunt aanwezig zijn om optimaal gebruik te kunnen maken van de laadcapaciteit van de accu’s.

Subsidies of regelingen

MIA/VAMIL.

Omschrijving

Er zijn op een melkveebedrijf een aantal voertuigen aanwezig die te elektrificeren zijn. Denk hierbij aan de trekker(s), de quad en de shovel. De quad is voor inspectie van weiden/grasgroei/dierwelzijn en voor het ophalen van de koeien voor het melken. De minishovel wordt gebruikt voor kleine klussen op het erf zoals vullen van de (elektrische) voermengwagen, strooisel in jongveestal of ligboxen, uitmesten van jongveestal & aanschuiven van voer op het voerpad. De elektrische trekkers zijn geschikt voor het lichte veldwerk zoals schudden, harken, wiersen, kunstmeststrooien en weideslepen. Verder zou ‘laden bij de boer’ ook een optie kunnen zijn. Met korting op het laden in de periode tussen 11.00 en 15.00 uur. Denk dan aan snelladers die tussen de 50 en 250 kW kunnen DC snelladen. Er zijn systemen die de DC van het zonnedak direct (zonder omvormers en dus zonder verliezen) naar het laadstation kunnen brengen

Aanschaf en kosten

E-quad (AC laden, 5kWh batterij)

• Vervangingswaarde: €5.000 – €10.000
• Jaarkosten: €750 – €1.500

 

E-shovel (AC+DC laden, 10-30 kWh batterij)

• Vervangingswaarde: €30.000 – €50.000
• Jaarkosten: €4.500 – €7.500

 

E-trekker (AC+DC laden, 100 kWh batterij)

• Vervangingswaarde: nog niet bekend.
• Jaarkosten: nog niet bekend.

 

DC snellader 125 kWh

• Vervangingswaarde: €5.000
• Jaarkosten: €750

 

Vermogen

Het vermogen van de e-voertuigen is niet relevant. Het gaat om het laadvermogen. Hoe snel is de batterij weer vol? Het hangt af van het type lader op het e-voertuig of het AC en/of DC laden. En hoe snel het AC en/of DC kan laden.

E-quad (AC laden, 5 kWh batterij)

• Max. laadvermogen: 3,7 kW
• Laadduur: 80 minuten

 

E-shovel (AC+DC laden, 15 kWh batterij)

• Max. laadvermogen: 22 kW
• Laadduur: 40 minuten

 

E-trekker (AC+DC laden, 100 kWh batterij)

• Max. laadvermogen: 125 kW
• Laadduur: 48 minuten

 

DC snellader

• Max. laadvermogen: 125 kW

 

AC lader

• Max. laadvermogen: 43 kW

 

Toegevoegde waarde

De elektrische quad leidt direct tot minder brandstofkosten. De elektrische shovel heeft voordelen in het gebruik, hij is stiller en geen uitlaatgassen in de stal en lagere onderhoudskosten. Een nadeel is de hogere aanschafprijs en de beperking in het gebruik door het extra gewicht van de accu en de gebruiksduur van de accu.

De elektrische trekker is met de huidige techniek alleen voor het lichte veldwerk in te zetten. Waarbij de trekker zo’n 3 uur kan functioneren op een batterij van 100 kWh. Bij zwaar veldwerk zoals ploegen – wat veel vermogen vergt – is de batterij binnen 1,5 uur leeg. En het is niet praktisch om 5x op een dag te moeten laden. Het grote voordeel van het elektrificeren van het wagenpark op een melkveebedrijf is minimaal het halveren van de energiekosten en lagere mechanisatiekosten. Daarnaast resulteert het in stikstof- en CO2-reductie. Inzet van ‘grijze’ elektriciteit zorgt voor 60% CO2-reductie. Inzet van eigen zonneenergie reduceert de CO2-emissie met 96%.

Het voordeel van een laadstation op het erf voor auto’s van derden is het verkopen van met eigen zonnepanelen geproduceerde kWh’s voor een goede prijs. En door in de periode tussen 11 en 15 uur korting te geven is de piek ook af te zetten buiten het bedrijf zonder dat dit vraagt om versterking van het net. Daarnaast is de laadinfrastructuur ook te benutten voor het eigen elektrische wagenpark.

Potentiele ontlasting elektriciteitsnetwerk

Het dieselverbruik op een melkveebedrijf hangt sterk samen de bedrijfsgrootte (aantal koeien en hectare’s), bouwplan (gras vs. mais) en beweidingssysteem (wel/niet, onbeperkt/beperkt weiden). De activiteiten die dieselverbruik vragen zijn onder te verdelen in veldwerkzaamheden en veeverzorging (o.a. voeren en veevervoer). In de uitgebreide tabel in de brochure staan de directe CO2-emissies voor de activiteiten op een melkveebedrijf weergegeven bij gebruik van diesel of grijze/groene elektriciteit als energiebron.

Inpasbaarheid op bedrijf

Elektrificeren van het wagenpark is met de huidige stand der techniek alleen maar mogelijk met een e-quad en een mini-shovel. De e-trekker laat nog 2 à 3 jaar op zich wachten. Voor de e-quad en mini-shovel hoeft er maar een eenvoudige laadpaal te komen. En dan is een vermogen van 7,4 kW voldoende. Voor een e-trekker met een batterij van 100 kWh zou dit inhouden dat de batterij tussen 11.00 en 15.00 uur slechts 30% geladen kan worden. Een 22 kW AC lader volstaat om tussen 11 en 15 uur de batterij in 4 uur helemaal te vullen. Is het gebruik van de etrekker meer dan 4 uur op een dag en de wens is om deze trekker volledig te laden met overtollige stroom tussen 11 en 15 uur, dan is het nodig om sneller te kunnen laden dan 22 kW. Een DC snellader van 125 kW is echter kostbaar (>50.000 EUR). Een laadstation voor EV auto’s is nu al te realiseren. Voordeel is dat de kosten voor een snellader die ook voor de trekker is te gebruiken is terug te verdienen door diensten aan derden.

Subsidies of regelingen

VAMIL / MIA.

Omschrijving

Beregening in de melkveehouderij vindt grotendeels plaats door middel van haspelinstallaties met dieselaandrijving. Het omschakelen van diesel naar elektriciteit bespaart grofweg de helft in energiekosten. Daarnaast zorgt het voor een 60% reductie in CO2-emissies ten opzichte van diesel. Bij eigen opgewekte energie zorgt het zelfs voor een 96% reductie. Beregening op melkveehouderijen vindt voornamelijk plaats in de gebieden waar droogte een risico is voor de productie van voldoende ruwvoer en het afsterven van gras.

Aanschaf en kosten

Haspelinstallatie

• Vervangingswaarde: €35.000
• Jaarkosten: €5.600

 

Elektrische pompset (klein)

• Vervangingswaarde: €5.500
• Jaarkosten: €699

 

OF

 

Elektrische pompset (groot)

• Vervangingswaarde: €7.500
• Jaarkosten: €953

 

Aluminium buizen

• Vervangingswaarde: €4.500
• Jaarkosten: €594

 

Vermogen

Gemiddeld vermogen is circa 20 kW. Beregeningsduur ligt gemiddeld tussen 5 en 10 uur.

Toegevoegde waarde

Om voldoende eiwit van eigen land te krijgen is voor droge periodes op de droge zandgronden beregenen cruciaal. Verder heeft elektrische beregening een duidelijke toegevoegde waarde als je het vergelijkt met beregenen met dieselaandrijving: een halvering van de energiekosten, lagere mechanisatiekosten en een reductie in stikstof- en CO2-uitstoot.

Potentiele ontlasting elektriciteitsnetwerk

In het licht van verwachte watertekorten door steeds drogere zomers heeft beregening overdag niet de voorkeur gezien de extra evaporatie. Toch zal er een tendens zijn om ook overdag te gaan beregenen om nog voldoende oogstbaar gewas te behouden. Door dit te doen tijdens piekmomenten van zonne-energie productie, kan elektrisch beregenen bijdragen aan netstabiliteit. Om in 4 uur voldoende te beregenen wat normaliter gedurende een hele nacht gedaan wordt is een verdubbeling van de capaciteit nodig, dus een extra haspel en een extra pompset. Het benodigde vermogen is dan circa 40 kW gedurende 4 uur. Omdat beregenen midden op de dag minder effectief is, is mogelijk meer dan een verdubbeling nodig.

Een andere mogelijkheid is het gebruik van een batterij. Er is dan ten minste een accu van 200 kWh

nodig om een hele nacht te kunnen beregenen. Laden kan dan tijdens de piekuren (hiervoor is dan tenminste een laadvermogen van 50 kW nodig).

Inpasbaarheid op bedrijf

Elektrisch beregenen is direct toepasbaar voor de huiskavels van melkveehouders. Voor kavels die verder weg liggen zijn elektriciteitsaansluitingen nodig of transport van water. Beregening op huiskavels is van belang om weidegang te kunnen handhaven.

Omschrijving

Er zijn verschillende technieken voor het mixen van mest. Mechanisch, waarbij een ‘staafmixer’ of lange-as mixer de mest mixt, deze kan door de tractor of elektrisch aangedreven worden. De mest kan rondgepompt worden door middel van een pompsysteem. Of de mest kan gemixt worden door middel van lucht, waarbij lucht onder druk door slangen in de mestput de mest mixt. Om te voorkomen dat er gevaarlijke gassen vrijkomen bij het mixen is het van belang om regelmatig te mixen.

Aanschaf en kosten

Elektrisch aangedreven is een €1.500 hogere investering dan regulier aangedreven. Een trekker voor mestmixen gebruikt dan wel 105-150 liter diesel per jaar wat je bespaart met elektrificering.

Vermogen

Een luchtmixsysteem heeft een vermogen 2 kW voor zo’n 8 uur per dag, wat zorgt voor een verbruik van ongeveer 6.000 kWh per jaar.

Een elektrische mestmixer heeft een vermogen van 2 kW tot 22 kW met een looptijd van 0,5 uur per week. Dit zorgt voor een verbruik van ongeveer 50 tot 600 kWh per jaar.

Toegevoegde waarde

Zonder het mixen van mest ontstaan drijflagen waardoor de mest minder goed verpompbaar wordt. Daarnaast bespaard elektrisch mixen brandstof.

Potentiele ontlasting elektriciteitsnetwerk

Elektrisch mixen kan computergestuurd aangezet worden en daarom in worden gezet tijdens de piekuren. Als een luchtmixsysteem wordt gebruikt wordt er zo’n 16 kW per dag verbruikt om deze te laten draaien, echter is de draaitijd langer dan de piek tussen 11.00 en 15.00 uur, dus zal een deel van het energieverbruik buiten de piek liggen. Het mixen wordt gedurende alle seizoenen gedaan, er is dus altijd een verhoogde elektriciteitsvraag. De elektrische mixer verbruikt per week 1 tot 11 kWh, afhankelijk van het type. Deze kan tijdens de piek van de energieproductie rond 12 uur worden ingezet. Mestmixen kan leiden tot gevaarlijke mestgassen. Gevaarlijke situaties moeten vermeden worden, of er moet zeer frequent gemixed worden of het mixen moet gebeuren als de koeien weg zijn of als er voldoende ventilatie is.

Inpasbaarheid op bedrijf

Voor goede kwaliteit mest voor het toedienen aan het land is het nodig om de mest regelmatig te mixen. Daarom zal bijna elke boer al zo’n systeem hebben. Overschakelen op elektrisch is daarom heel goed mogelijk en inpasbaar.

Omschrijving

Drogen is het toevoeren van warmte om vocht uit het materiaal te verdampen. Meestal wordt er gestreefd naar een drogestofgehalte in het gedroogde materiaal van > 80 % (De Buisonjé et al. 2013). Er zijn meerdere manier van de mest drogen, vaak te onderscheiden in 1) directe drogers, waar bij het te drogen materiaal direct in contact wordt gebracht met het droogmedium (bv. hete lucht of oververhitte stoom), en 2) indirecte drogers waarbij het te drogen materiaal via een warmtewisselaar wordt verwarmd en niet rechtstreeks in contact komt met de warmte bron. Composteren van mest kan ook tot droging van het materiaal leiden.

Aanschaf en kosten

Vijzelpers

• Vervangingswaarde: €35.000
• Jaarkosten: €5.250

 

Composteertrommel

• Vervangingswaarde: €300.000
• Jaarkosten: €45.000

 

Droogvloer

• Vervangingswaarde: €25.000
• Jaarkosten: €7.500

 

Vermogen

Vijzelpers

• Verbruik jaarbasis: 10.000 kWh
• Vermogen: 1 kW

 

Composteertrommel

• Verbruik jaarbasis: 50.000 kWh
• Vermogen: 6 kW

 

Droogvloer

• Verbruik jaarbasis: 85.000 kWh
• Vermogen: 10 kW

 

Totaal

• Verbruik jaarbasis: 145.000 kWh
• Vermogen: 17 kW

 

Toegevoegde waarde

Het verwerken van de mest kan financiële voordelen opleveren omdat een exportwaardig product wordt gecreëerd. Voor het afvoeren van 10.000 m³ melkveedrijfmest naar een mestverwerker of akkerbouwer kan gerekend worden met tussen de 10 en 20 euro aan kosten per m³ voor de melkveehouder, dus circa 100.000 tot 200.000 euro mestafzetkosten. Door de drijfmest te bewerken kan efficiënter omgegaan worden met de mest op eigen bedrijf (aanwenden op land of gebruik als boxvulling), of de producten worden zonder kosten afgenomen, en in sommige gevallen wordt er zelfs voor betaald.

Potentiele ontlasting elektriciteitsnetwerk

Circa 100.0000 kWh tot 152.000 kWh kan afgenomen worden met een afname gedurende het gehele jaar. Zeker bij het gebruik van een composteertrommel is het belangrijk dat het proces continu verloopt. Het aanbod van mest kan in voorjaar en zomer lager zijn in verband met weidegang en de mogelijkheid om mest aan te wenden op het land. Verwacht wordt dat tussen 11 en 15 uur tijdens de zonproductie piekuren 17 kWh afgenomen kan worden met deze opzet.

Inpasbaarheid op bedrijf

Een dergelijk systeem is in te passen op middelgrote tot grote bedrijven (vanaf 250 melkkoeien), of in een samenwerkingsverband.

Subsidies of regelingen

Mogelijkheden tot subsidies zijn er voor innovatieve duurzame investeringen vooral als gebruikt wordt gemaakt van restwarmte.

Om de emissie van ammoniak en methaan terug te dringen kan het effectief zijn om de mest te koelen. Hierbij wordt de mest onder een temperatuur van 10 graden gehouden om het ‘rottingsproces’ te vertragen. De eenvoudigste manier om dit te doen is slangen of lamellen door de mestkelder te leggen en daar koud water door te spoelen om de mest te doen laten afkoelen. Als hier grondwater voor wordt gebruikt dat weer terug gaat de bodem in, is het een open koelcircuit. Als er een warmtepomp wordt gebruikt is het een gesloten koelcircuit.

Aanschaf en kosten

Warmtepomp (20 kW)

• Vervangingswaarde: €20.000
• Jaarkosten: €3.000

 

Daarnaast zijn er kosten voor het koelsysteem (slangen of lamellen) en eventueel het uitvoeren van isolatie van de mestkelder. De gegeven kosten voor de warmtepomp zijn dus slechts een deel van de te verwachten investeringskosten.

Vermogen

Als er een systeem gebruikt wordt waarbij koel grondwater doormiddel van slangen door de mest gepompt wordt, is de enige energie die verbruikt wordt door de pomp. Hiervoor zou een centrifugaalpomp gebruikt kunnen worden met een vermogen van 1.5 kW (wordt nu in varkensstallen gebruikt), en de pomp zou constant aan moeten staan. Voor een warmtepomp ligt het verbruik hoger, afhankelijk van het type tussen de 10 en 35 kW.

Toegevoegde waarde

Een constante energie afname door de pomp over de hele dag. Inzetten van de restwarmte voor bijvoorbeeld verwarming woning. Om de woning gasvrij te kunnen maken zal toch al een alternatieve voorziening aangeschaft moeten worden. Met een warmte pomp kan warmte uit bodem, lucht of water gehaald worden, de gedachte is; waarom niet uit mest. Dat kan ook nog voordelen opleveren ten aanzien van methaan en ammoniak-emissies. Mogelijke voordelen zijn:

• verlaging CO2 footprint
• mest blijft ‘vers’ waardoor meer biogas gevormd kan worden bij latere vergisting
• minder stank
• er ontstaan minder mestgassen
• stikstof blijft in de mest waardoor minder kunstmest nodig is, efficiënt omgaan met grondstoffen
• (circulair)

 

Potentiele ontlasting elektriciteitsnetwerk

Een constante energie afname door de pomp over de hele dag, met een totaal verbruik van 13.140 kWh per jaar bij een open koelcircuit, en 87.600 kWh tot 306.600 kWh per jaar bij een gesloten koelcircuit.

Inpasbaarheid op bedrijf

Bij het aanleggen van een nieuwe put of bouwen van een nieuwe stal kan dit in het ontwerp worden meegenomen. Bij bestaande bouw zal het installeren lastiger zijn en is isoleren aan de buitenkant/onderkant van de put niet mogelijk.

Subsidies of regelingen

Innovatie en verduurzaming stallen: subsidieregeling (SBV) .

Omschrijving

De laatste jaren is er aandacht voor het drogen van gras op de boerderij. In Nederland zijn enkele pioniers hiermee bezig. Op boerderijschaal wordt op lage temperatuur gedroogd en kan het proces enkele dagen tot een week duren (vaak wordt ook voorgedroogd op het veld). Op boerderijschaal worden voor de benodigde verdampingswarmte bijvoorbeeld restwarmte ingezet vanonder daken, of biomassa in pelletkachels.

Voordelen van het grasdrogen zijn het verminderen van veldverliezen, verhogen kwaliteit van het ruwvoer (hoger (bestendig) eiwitgehalte) en het verminderen van opslagverliezen. Het gedroogde product kan als hooi worden opgeslagen en gevoerd, maar er kunnen ook pellets van gemaakt worden die een deel van het krachtvoer kunnen vervangen.

Aanschaf en kosten

Droogbak

• Vervangingswaarde: €50.000
• Jaarkosten: €7.500

 

Materieel

• Vervangingswaarde: €35.000
• Jaarkosten: €5.250

 

Warmtepomp

• Vervangingswaarde: €25.000
• Jaarkosten: €3.750

 

Totaal

• Vervangingswaarde: €110.000
• Jaarkosten: €16.500

 

Vermogen

Gedurende een droogweek is circa 3.000 kWh (totaal circa 36.000 kWh per jaar) elektrische energie nodig om het vocht te verdampen. De installatie zal een vermogen van 18 kW hebben. Een andere mogelijkheid is om tijdens de piekuren bij hogere temperatuur te drogen. De drooginstallatie zal dan overgedimensioneerd moeten worden (bijvoorbeeld oplopend tot 30 kW tijdens de piekuren, en een lager vermogen buiten de piekuren). Indien het drogen vooral tijdens de piekuren gedaan moet worden dan kan gedacht worden om met hoogwaardiger warmte te werken (paragraaf potentieel ontlasting elektriciteitsnetwerk).

Toegevoegde waarde

Door minder afhankelijk te worden van krachtvoer wordt een financieel voordeel behaald maar ook maatschappelijk is dit wenselijk (minder import van krachtvoer nodig). Tevens wordt het eiwit in het gras beter benut (eiwit van eigen land).

Potentiele ontlasting elektriciteitsnetwerk

In totaal wordt tijdens het groeiseizoen circa 36.000 kWh per bedrijf afgenomen met een vermogen van 18 kW. We gaan hierbij uit van het drogen van 1/3 van de oogst. Bij opschaling van de installatie zal een groter deel van de oogst gedroogd kunnen worden en zal het gebruik van elektriciteit ook hoger worden.

Als we afstappen van wat nu mogelijk/gebruikelijk is, en als doel voor ogen houden dat er gedurende de piek zoveel mogelijk vermogen op bedrijfsschaal afgenomen moet worden, dan is het denkbaar om gras juist gedurende de piek te drogen bij hogere temperaturen dan met een warmtewisselaar bereikt kan worden (gloeispiraal). Dus gedurende 4 uren wordt maximaal gedroogd uitgaande van vers geoogst gras. Hiervoor is een installatie nodig met een vermogen van 800 kW, in totaal wordt 270.000 kWh verbruikt gedurende het groeiseizoen. De investeringskosten en jaarkosten zullen in dit geval hoger zijn dan voor het minder energie gebruikende systeem met een warmtepomp. Bij minder voordrogen zal het gewenste vermogen nog verder omhoog gaan. Mogelijk kan ook gebruik gemaakt worden van een warmtebuffer waarbij het overschot aan elektriciteit omgezet wordt in warmte die later ingezet kan worden voor grasdroging.

Inpasbaarheid op bedrijf

Onder specifieke omstandigheden kan het een interessante optie zijn. Er dient wel voldoende ruimte te zijn binnen het bouwblok. En het vergt een strategische planning zeker als ook sprake is van weidegang. Het maai- en beweidingsregime wordt hierdoor complexer. Ook is kennis en controle van het droogproces nodig, oftewel het kost de boer aandacht en tijd.

Omschrijving

Een elektrische robot-grasmaaier die autonoom het grasveld maait. Op het moment wordt het vooral ingezet op sportvelden met als doel om te maaien voor een goede grasmat. Een autonome grasmaaier wordt op basis van GPS aangestuurd en kan 24 uur per dag worden ingezet. Omdat de autonome grasmaaier volledig elektrisch is kan de geproduceerde energie worden opgeslagen in de accu om de energie in te zetten wanneer nodig. Er zijn nog geen autonome elektrische maaisystemen voor melkveehouders op de markt. Er is wel bekend dat een autonome machine in ontwikkeling is speciaal voor het maaien van gras om daarna te voeren in de stal (wel met een verbrandingsmotor).

Aanschaf en kosten

Autonome grasmaaier (4 stuks)

• Vervangingswaarde: €100.000
• Jaarkosten: €15.000

 

Vermogen

Iedere maaier heeft een vermogen van 2 kW, in totaal dus 8 kW voor vier maaiers. De accu heeft een capaciteit van 30 kWh zodat de machines zeker 12 uur achter elkaar kunnen werken.

Toegevoegde waarde

In de accu’s van de autonome grasmaaier kan opgewekte energie worden opgeslagen en later ingezet worden, vooral omdat de grasmaaier dag en nacht kan worden ingezet. Ook wordt er minder brandstof verbruikt door het niet laten rijden van de tractor. Als we uitgaan van 30 hectare maaien met 6 snedes en een tarief van 50 euro per hectare maaien en verzamelen, dan wordt grofweg 9.000 euro bespaard.

Omdat dergelijke machines minder zwaar zijn wordt het land minder belast en kan er bij verminderde draagkracht nog wel geoogst worden. Verwacht wordt dat met een dergelijk systeem de geoogste hoeveelheden geoptimaliseerd kunnen worden omdat het continu mogelijk is om te oogsten.

Potentiele ontlasting elektriciteitsnetwerk

De accu kan opgeladen worden tijdens de piekuren. Met een snellader van 11 kW kan de accu binnen 5 uur opgeladen zijn. Tijdens het groeiseizoen (april/mei tot september/oktober) zullen de maaiers circa 10 dagen per maand ingezet worden om te maaien (anders dan nu wordt er gespreid over meerdere dagen gemaaid). In totaal wordt 2.000 kWh aan elektriciteit verbruikt gedurende het groeiseizoen. Opladen kan dan op de tijdstippen dat er een overschot is aan elektriciteit.

Inpasbaarheid op bedrijf

Een autonome grasmaaier is direct inzetbaar op het bedrijf voor het direct voeren van de dieren op stal met vers gras. Dan is een enkele maaier waarschijnlijk voldoende. Indien autonome maaiers ingezet worden voor de totale oogst dan zal ook geïnvesteerd moeten worden in de verdere verwerking van het geoogste gras (bijvoorbeeld grasdroging).

Omschrijving

Voor het indikken van melk worden voornamelijk membraantechnieken gebruikt, waarvan omgekeerde osmose en ultrafiltratie de meest gebruikte zijn. In beide gevallen wordt de melk ingedikt, en verandert de samenstelling van de melk, waardoor het alleen nog geschikt is voor verwerking naar bijvoorbeeld kaas of yoghurt.

Aanschaf en kosten

Ultrafiltratie

• Vervangingswaarde: €50.000
• Jaarkosten: €7.500

 

OF

Omgekeerde osmose

• Vervangingswaarde: €65.000
• Jaarkosten: €9.750

 

Vermogen

Bij een installatie met een capaciteit van 2.000 km melk per uur is het verbruik 12-18 kW. Met een melkproductie van 909.500 kg per jaar is het verbruik 5.500 tot 8.000 kWh per jaar.

Toegevoegde waarde

Het indikken van melk kan ingezet worden om de piek van energieproductie op te vangen. Ook wordt er bespaard op diesel/benzine-verbruik tijdens transport, omdat er minder volume vervoerd hoeft te worden.

Potentiele ontlasting elektriciteitsnetwerk

Met het uitgangspunt van een melkproductie van 909.500 kg melk per jaar, wordt er elke dag ongeveer 2.500 kg melk geproduceerd. Om dit in te dikken moet de machine 5 kwartier draaien. In die tijd wordt er 15 tot 22,5 kWh extra aan energie verbruikt om de melk te verwerken (ervan uitgaande dat de melk eerst gekoeld wordt opgeslagen en het indikken gebeurt tussen 11 en 15 uur). Een andere optie is dat de melk direct wordt ingedikt. Bij een melkrobot betekent dit dat er gedurende de hele dag sprake is van stroomverbruik voor indikken, bij handmatig melken betekent dit dat er twee of drie momenten zijn op de dag dat elektriciteit voor indikken nodig is (dit is minder effectief voor het verlagen van de piek tussen 11 en 15 uur).

Inpasbaarheid op bedrijf

Afhankelijk van de bereidheid van de afnemer om de ingedikte melk af te nemen. Indikken van de melk heeft effect op de samenstelling van de melk, en de melk is na het indikken niet meer geschikt voor alle soorten zuivelproducten, zoals bv. verse melk. De melk kan wel geschikt zijn voor het maken van bijvoorbeeld kaas of yoghurt.